وظیفه موتور دمنده بخاری دمش هوا به داخل محفظه ماشین می باشد،این موتور هوای گرم وسرد تولید شده در بخاری ویا کولر را به درون محفظه خودرو منتقل میکند.برای کنترل سرعت فن بخاری به دو روش میتوان عمل کرد:
1-استفاده از مقاومت فن
2-استفاده از مدول بخاری(ماژول بخاری)
در ادامه توضیح این روش ها،تفاوت آنها و مزیت هرکدام آمده است.
کنترل سرعت موتور دمنده (فن بخاری و کولر) با مقاومت فن
1-استفاده از مقاومت فن:
در این روش با تغییر مقاومت فن سرعت موتور دمنده را تغییر می دهند.
همانطور که از شکل زیر پیداست در این روش از چند مقاومت استفاده شده است که با انتخاب هرکدام ازکلید ها تعداد مشخصی از این مقاومت ها در مدار قرار میگیرند که باعث میشود سرعت موتور دمنده(فن بخاری و کولر) تغییر کند.
این تصویر نحوه اتصال مقاومت موتور دمنده را در یک ماشین نشان می دهد. در این خودرو در بالاترین سرعت تنها مقاومت «4»، در مدار است و موتور دمنده مستقیماً توسط سوئیچ فن تغذیه می شود. به همین دلیل است که در برخی خودروها، اگر مقاومت خراب باشد، ممکن است موتور دمنده همچنان در تنظیم سرعت «بالا» کار کند.
در این نمودار، سوئیچ فن روی سرعت “1” تنظیم شده است، بنابراین جریان موتور دمنده توسط سه مقاومت (R2 + R3 + R4) که به صورت سری متصل شده اند کاهش می یابد. جریان جریان به رنگ آبی و قرمز نشان داده شده است.
در تنظیمات “2”، دو مقاومت به صورت سری و در “3” تنها یک مقاومت وجود دارد.افزودن مقاومت به مدار الکتریکی باعث کاهش جریان در مدار می شود. هنگامی که چندین مقاومت به صورت سری به هم متصل می شوند، مقاومت کل افزایش می یابد و برابر است با مجموع مقاومت های فرد.
2-استفاده از مدول بخاری:
در این روش برای کنترل سرعت گردش موتور دمنده (فن بخاری و کولر) از یک قطعه الکترونیکی بنام مدول بخاری استفاده میشود.این قطعه یک مدار الکتریکی می باشد که در آن از ادوات نیمه هادی استفاده شده است.وظیفه این مدول دریافت فرمان از راننده و کنترل سرعت گردش فن بخاری است.روش کار بدین صورت است که فرمان تغییر سرعت توسط راننده به ولوم بخاری اعمال میشود و با چرخش ولوم بخاری فرمان تغییر سرعت از طریق مدول بخاری به موتور دمنده ارسال میشود و سرعت این فن تغییر میکند.
در شکل زیر تصویری از یک مدول بخاری آمده است.
در حال حاضر شرکت ایلکو مدول فن بخاری پژویی را در سبد محصولات خود دارد.در صورتی که به این مدول نیاز دارید میتوانید از سایت ما وبصورت آنلاین خریداری کنید.
مقایسه مدول بخاری و مقاومت فن
در روش استفاده از مقاومت فن تنها میتوان به چند سرعت خاص دست پیدا کرد در صورتی که با استفاده از مدول بخاری میتوان سرعت فن را بطور پیوسته و در بازه خاموش تا حداکثر سرعت فن تنظیم کرد.مقاومت فن سیستم ساده تری دارد و پیاده سازی آن راحت تراست اما مدول دارای سیستم پیچیده تری است.مزیت عمده مدول فن یعنی قابلیت تغییر سرعت پیوسته فن باعث میشود تا اغلب از این سیستم برای تغیر سرعت فن استفاده کنند.
در خودرو اگر مدول فن به درستی کار نکند موجب عدم تغییر سرعت فن و یا کار نکردن آن و حتی خرابی آن میشود از این رو در انتخاب مدول باید حداکثر دقت را داشت تا باعث آسیب دیدن فن بخاری نشود.
عمده دلیلی که باعث آسیب دیدن مدول بخاری میشود گرم شدن بیش از حد آن در اثر وجود آسیب جدی در موتور فن میباشد.برای مثال گیر کردن شافت موتور فن ویا اتصال کوتاه شدن ناخواسه موتور باعث جریان کشی زیاد آن و در نتیجه گرم شدن بیش از حد مدول و آسیب دیدن آن میشود.
دقت کنید که اگر مدول شما آسیب دید حتما موتور فن را چک کنید و درصورت وجود مشکل در فن آن را برطرف کنید سپس مدول جدید را جایگزین کنید.
روش تست «مدول» بخاری
تست مدول بخاری و اطمینان از عملکرد درست آن توسط یک ابزار اسکن مخصوص صورت میگیرد.
راه دیگر این است که ولتاژ موتور دمنده، ماژول کنترل موتور دمنده و سایر قسمت های مدار را طبق دفترچه راهنمای سرویس بررسی کنید. به عنوان مثال، در هوندا آکورد، برق + 12 ولت مستقیماً از طریق فیوز و سپس از طریق رله به موتور دمنده می رسد.
ماژول کنترل موتور دمنده (مدول بخاری) دارای 4 سیم است: دو سیم از واحد کنترل سیستم تهویه خودرو می آید، یکی زمین است، یکی به ترمینال منفی موتور دمنده می رود. دفترچه راهنمای سرویس توصیه می کند که ولتاژ را در موتور دمنده اندازه گیری کنید، سپس اگر مشکلی نداشت، مشکل از مدول بخاری نمی باشد.
