آفتامات دینام
دینام خودرو مولد جریان الکتریکی مستقیم می باشد که برای شارژ باتری و تامین برق مصرفی خودرو استفاده می گردد. یکی از قطعات مهمی که در دینام قرار دارد آفتامات است که در عملکرد صحیح دینام نقش حیاتی ایفا می کند . آفتامات دستگاه خودکار تنظیم‌کنندۀ جریان برق در دینام خودرو می باشد که برق را بین دینام و باتری به جریان می‌اندازد و ولتاژ را در مدارهای دینام و باتری تنظیم میکند.
به طور کلی وظیفه آفتامات در دینام، کنترل جریان الکتریکی ورودی آرمیچر است و علاوه بر آن چون مقدار توان الکتریکی تولید شده در استاتور به نیروی مغناطیسی آرمیچر وابسته است، آفتامات با کنترل جریان ورودی آرمیچر بر توان خروجی دینام بطور مستقیم تاثیر می گذارد. بنابراین آفتامات دینام همواره بر توان الکتریکی خروجی دینام نظارت داشته و اجازه نمی دهد که دینام باتری را بیش از اندازه شارژ کند و موجب آسیب دیدن باتری گردد.
آفتامات که با نام های دیگری مانند: تنظیم کننده ولتاژ دینام و رگولاتور دینام شناخته میشود،وسیله ای است که از آن برای ثابت نگه داشتن ولتاژ خروجی دینام و کنترل توان آن استفاده میشود.در گذشته عمدتا از رله ها برای تنظیم ولتاژ دینام خودرو استفاده میشد،اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی از قطعات الکترونیکی استفاده میشود که از مزیت های قابل توجهی نسبت به آفتامات های رله ای برخوردارند.
وظایف آفتامات در سیستم برق رسانی
وظیفه تامین انرژی الکتریکی در خودرو ها بر عهده دینام است،و وظیفه ذخیره انرژی الکتریکی بر عهده باتری است.با تغییر سرعت موتور ولتاژ تولیدی توسط دینام نیز تغییر می کند به گونه ای که افزایش دور موتور باعث افزایش ولتاژ تولیدی توسط دینام میشود که اگر این ولتاژ کنترل نشود موجب آسیب دیدن دینام مصرف کننده های درون خودرو میشود.
همانطور که گفته شد وظیفه ذخیره انرژی الکتریکی در خودرو ها بر عهده باتری است.برای شارژ درست باتری و آسیب ندیدن نیاز است تا با ولتاژ نسبتا ثابتی شارژ شود.این ولتاژ برای باطری های 14 ولتی در محدوده 14 تا 14.6 ولت و برای باطری های 28ولتی در محدوده 28.2 تا 28.9 است،که برای شارژ درست باطری وعدم آسیب دیدن آن نیاز است تا باطری با این ولتاژ شارژ شود.
پس تا اینجا دریافتیم که در خودرو ها دینام برق را تولید میکند و باتری آن را ذخیره میکندو یک قطعه الکترونیکی به نام آفتامات بعنوان واسط این فرآیند شارژ باتری را کنترل میکند.همچنین دلایل دیگری برای استفاده از آفتامات وجوددارد از جمله:
1-باتری پس از اینکه بطور کامل پر شود بایداتصال دینام وباتری قطع شود.
2-اگر دور موتور پایین باشد یا موتور خاموش باشد اتصال باتری و دینام باعث میشود که ولتاژ باتری در دینام تخلیه شود،که باعث آسیب دیدن دینام میشود.
3-افزایش دور موتور موجب افزایش ولتاژ تولیدی آن میشود که اگر این ولتاژ از سطح ولتاژ قابل تحمل باتری بیشتر باشد موجب آسیب دیدن آن میشود.
باتوجه به نکات گفته شده وسیله ای لازم است تا رابط بین دینام وباطری خودرو باشد(آفتامات) تا وظایف زیر را انجام دهد:
- کنترل ولتاژ خروجی دینام
- کنترل جریان تولید شده دینام
- اجازه شارژ به باتری سالمی که خالی شده است .
- جلوگیری از تخلیه جریان باتری در دینام به هنگام خاموش بودن موتور
- قطع کردن شارژ پس از پر شدن باتری
- ثابت نگه داشتن ولتاژ دینام به گونه ای که موجب آسیب دیدن باتری نشود
در حال حاضر شرکت ایلکو آفتامات بنزی را در سبد محصولات خود دارا می باشد که در دو نوع 14ولت و 28 ولت موجود می باشد.همچنین ذغال این نوع از آفتامات را نیز میتوانید از سایت ما خریداری کنید.درصورت نیاز به این محصولات میتوانید با قسمت پشتیبانی ما تماس بگیرید.
علائم خرابی آفتامات و راه های پیشگیری از آن
از علائم خرابی آفتامات ، ثابت نبودن ولتاژ خروجی است. در ادامه به هشت علامت مشترک که در مورد خرابی سیستم برق رسانی و آفتامات وجود دارد اشاره شده است.
۱- ولتاژ بالا
یک باتری اتومبیل سواری باید ولتاژ حدودا 12 ولت را زمانی که ماشین خاموش است و حدود 13.5 ولت هنگامی که ماشین در حال کار است نشان بدهد. اگر ولتاژ خروجی دینام بیشتر از 14.5 ولت باشد، آفتامات خراب است . ولتاژ زیاد می تواند به اجزای الکتریکی مختلف آسیب برساند. مثلا باعث میشود لامپ های چراغ های جلو یا عقب خودرو زود بسوزند.
۲– افت های ناگهانی ولتاژ
اگر آفتامات خراب باشد، ممکن است باعث شود بسیاری از اجزائی که به حداقل مقدار ولتاژ نیاز دارند، به درستی کار نکنند.
۳- چراغ پشت آمپر خاموش می شود
۴– چراغهای کم نور یا چشمک زن
این مورد را معمولاً با چراغ های جلوی خودرو مشاهده خواهید کرد اما می تواند بر چراغ های داخلی و حتی سیستم صوتی خودرو شما نیز تأثیر بگذارد.
۵- چراغ های نور بالا کار نمی کنند
یکی دیگر از سیستم هایی که می تواند با ولتاژ زیاد یا کم تحت تاثیر قرار گیرد ، چراغ های جلو هستند. چراغ های جلو با شدت بالا، برای کار به مقدار نسبتا خوبی ولتاژ نیاز دارند.
۶- خوردگی سر باتری
گسترش خوردگی در ترمینال ها و قسمت بالای باتری می تواند نشانه از کار افتادن آفتامات باشد.
۷- خالی شدن باتری
۸– روشن شدن چراغ موتور یا چراغ باتری
پیشگیری از خرابی آفتامات دینام خودرو
با انجام اقدامات زیر میتوان عمر آفتامات را بیشتر کرد.
- فشار دادن پدال گاز و بالا بردن دور موتور تا حدود ۲۰۰۰ دور در دقیقه در مدت زمان توقف طولانی.
- خودداری از روشن کردن چراغ ها در زمان های غیر ضروری
- بازدید مرتب وضعیت شل یا سفت بودن تسمه دینام
- قرار دادن دور فن کولر در پایین ترین درجه
- استفاده از باطری هایی که دارای ظرفیت بیشتر هستند.
